Okuduğum Anladığım...

Ece'nin doğumundan itibaren bitirdiğim ilk kitap..(Yuh bana evet ama bilen bilir benimki uykusuz bebek)Dört beş günde bitirdim...Bazı yerleri döndüm bidaha okudum bazı yerlere işaret koydum..Beğendim..Kitapla ilgili kısacık bişiyler yazıyım istedim..Amaç bilmişlik yapmak bişiyler öğretmeye kalkışmak değil..Ne haddime piyasada bu kadar site,uzman,kitap,dergi varken bana mı kaldı..Hem zaten demezler mi kelin ilacı olsa başına sürerdi diye..Durumumuz ortada..Sadece kitabı okumak isteyip okuyamayanlara, merak edenlere ya da alıp almamaktaki karasızlara bir fikir vermek...

Kitap -adından da belli ama bi giriş cümlesi bulamadım-bebeklerde uyku,beslenme,davranış ve tuvalet eğitimi üzerine..Bu dördünde de sorun yaşamamak için altın kural RUTİN..Bebeğinizin saat saat olmasa da neyin arkasından neyin yapılacağının belli olduğu bir rutininin olması gerektiğini savunuyor Tracy.Ve bunu kendince E(eat-yemek),A(activity-oyun),S(slep-uyku),Y (Your Time-size kalan zaman) olarak tanımlıyor..EASY (kolay) olduğuna bakmayın çok da kolay değil aslında diye ekliyor..Ama istikrarlı davranılırsa yerleştirilebilecek bir düzen..

Tabi bu süreçte herşey birbiriyle bağlantılı olduğu için beslenme,uyku,oyun-davranış süreçlerini-sorunlarını ayrıntılı olarak ele almış kitap..Yani bir çocuğun iyi uyku uyuması iyi beslenmesine, kaliteli bir oyun zamanı geçirmesi iyi uyumasına bağlı diyor.Bu nedenle muhtemel beslenme,uyku,davranış sorunlarına ayrı ayrı ve bebekleri (doğumdan altı haftaya,altı haftadan dört aya,Dört aydan altı aya,altı aydan dokuz aya,dokuz ay ve sonrası olarak) gruplandırarak yer veriyor.

Tabii ki doğumdan itibaren bebeğimize kazandırmamız gereken en önemli davranış bu zaman dilimlerini birbirinden ayırmasını sağlamak.Bu amaçla bebeklerin dört aylık olana kadar üç saatte bir emzirilmesini ve emme-uyku vakitlerini birbirinden ayırmasını sağlamak ilk adım.Oyun saatinden (tabi ilk altı hafta bu oyun saatinde aktiviteler biraz daha farklı altını açma ritüeli,masaj,banyo,bebeğe konuşma filan gibi ayık kalmasını sağlama diyelim daha çok) sonra uykuya dalabilmesi için yardımcı olmak ama bunu emzirerek,sallayarak değil yatağında şşş-pat dediği pişpişleyip poposuna pıtpıt layarak yapmak.Tabi uyku vaktinin geldiğini anlaması için bazı rutinler de uygulamak önemli..Banyo,ninni,ışıkların karartılması vs..Eğer doğumdan itibaren bu düzeni oturtabilir bebeğinizin böyle bir uyku rutini ile uyumasını sağlayabilirseniz ne ala yok sağlayamaz ve uyku düzeni olmadığı için rutinsiz bir bebekle hatalı ebeveyn davranışlarını (ayakta sallamak,emzirerek uyutmak,yatağa almak:yani BEN:)) kökleştirirseniz vay halinize..Demiyo tabi kitap bebeğiniz hangi ayda hangi yaşta olursa olsun eğer böyle bir düzen oturtmaya kararlıysanız en geç iki haftada istikrarlı bir davranışla bunu başarabileceğinizi savunuyor.(Ben Tracy teyzenin yalancısıyam)

Tabi ben bizimki 6-9 ay kısmına uyduğu için artık o kısmına daha çok takıldım o yüzden ordan aklımda kalanlardan bir özet.. Bebeği Easy rutinine alışltırmayı düşünüyorsak ilk yapılması gereken şey gözlem..İlk iki gün herşeyi bırakıp bebişi gözlemlemek gerekiyor..Aşağı yukarı hangi saatte uyanıyor,Kaç saat sonra uykusu geliyor beslenmeden ne kadar sonra tekrar acıkyor vs vs..Bu iki günün sonunda elimizde saatlere bağlı olmasa da (Tracy aslında bebeğin gününün saatlere bağlanamayacağını savunuyor..)aşağı yukarı bir rutin kabataslağı olmalı..Mesela şunun gibi:

07:00 Uyanış ve kahvaltı (Uyanır uyanmaz emzirme/biberon ve bir saat sonra kahvaltı da olabilir)
07:30-09:00 Aktivite
09:00-11:00 Uyku
11:15 Emme/Biberon (Ara öğün)
11:30-13:00 Aktivite
13:00 Öğle yemeği
14:00-16:00 Öğle uykusu
16:15 Emme/biberon (Ara öğün)
16:30- 18:00 Aktivite
18:00 Akşam yemeği
18:30- 19:00 Uyku rutini(Banyo,masaj,emme)
19:00 Uyku

Tracy'ye göre bir bebek 19:00'da yatağında olmalı.Daha geç yatırmak bebeğin gecesini bölmek anlamına geliyor.Bu nedenle gözlem yaptığımız iki günün ardından üçüncü güne sabah 7'de başlamamızı öneriyor.(Bunun dışında bebeğinizin günde kaç kere ve kaç saatlik uykuya ihtiyaç duyduğunu siz bulacaksınız.Bazı altı aydan büyük bebekler günde bir kere üç saatlik gündüz uykusu ile yetinebilirler diyor Tracy.Ya da bazı bebekler 17-18 arası kırk dakikalık bir şekerleme yapma ihtiyacı hissedebilirler..)Tabi bunu uygulayacakları en çok yoracak kısım bebeğin kendi yatağında ve kendi kendine uyumasını sağlamak..Tracy bunun için altı aya kadar olan bebeklere şşş-pat, altı aydan büyük bebeklere yatır/kaldır dediği yöntemi tavsiye ediyor.


YATIR/KALDIR:
Bebeği uykuya hazırladıktan sonra ( odanın karartılması,ninni,kundaklama,kitap okuma vs size kalmış) yatağına bırakırsınız.Ancak o uykuya dalana kadar odadan ayrılmamalısınız.Tracy bu alıştırma sürecinde bebeğin odada yalnız bırakılarak ağlatılamsına kesinlikle karşı çıkıyor..Yatağa bırakılan bebek tabi ki şimdiye kadar kendi kendine uyumadıysa bir süre sonra ağlamaya başlayacak..Ağlayınca onu kaldırırsınız ve bebeğinize uyku vaktinin geldiğini yumuşak bir ses tonuyla anlatır onu rahatlatırsınız .Ağlama kesilinceye kadar kucağınızda tutar elini sırtına koyar ama pişpiş ya da sallama yapmazsınız. (Altı aydan bebeklerde bunun dikkati dağıtıp uykuyu açtığını düşünüyor) Ağlama kesilince tekrar yatağına yatırırsınız ama elinizi sırtından ya da göğsünden çekmezsiniz.Ağlama başlayınca tekrar kaldırır aynı şeyi yapar ağlama hafifleyince yatırırsınız. Yalnız kucakta çok uzun süre tutmamaya da dikkat edilmesi gerekiyor.Bebek gerçek ağlamayı brakıp mızırdanmaya geçince yatırılabilir..Eğer srtını yay gibi yaparak sinirlenir yada kendini dışarıya doğru atmaya çalışırsa yine önce yatırın ama elinizi üzerinden çekmeyin..Ağlamaya devam ediyorsa yine kaldırısınız. Bu işlem bebek sakinleşip kendi kendine uykuya dalana kadar devam eder..İlk uygulama en iyi ihtimalle 20 dak.alacaktır.Belki de beslenme saati gelene kadar sürebilir.Önemli değil ilk gün bir uyku vakti bu şekilde atlanabilir.Ama istikrarlı olunduğunda yatır/kaldır muhakkak işe yarayacak...diyor Tracy:)

İlk gece bebek 7'de yatırılarak yine yatır/kaldır ile uyutulacak.Gece uyanırsa aynı yöntemle sabah 7'ye kadar uyuması sağlanacak.Ve bu zorlu süreç ortalama beş günden sonra yavaş yavaş düzene oturmaya başlayacak..Tek şart istikrarlı olmak ve rutini bozmamak..Rutin derken Tracy bir saatli programı kastetmiyor tabi bunu da unutmamalı..Bir de emerek uyumaya alışmış bebeklerde ilk üç geceyi baba devralırsa daha kolay olacağını savunuyor Tracy..

Tabi dediğim gibi bu uykunun düzenli olması için bebeğin gün içinde iyi beslendiğinden emin olmak gerekiyor.Aynı şekilde diş çıkarma dönemleri,hızlı büyüme evreleri,ortam ve bakıcı değişiklikleri rutini bozabiliyor ama istikrarlı olunduğunda rutine dönmek mümkün..Ve rutini oturturken oluşabilecek muhtemel sorunlara da çözümler veriliyor kitapta..Mesela gece uyanmalarına devam ediyorsa uyandığı saatlere dikkat edin diyor..Eğer her gece aynı saatte uyanıyorsa alışkanlıktır ama gece farklı saatlerde uyanıyorsa açlıktan olması daha yüksek ihtimal..O zaman gün içinde aldığı besin miktarını arttırmak gerek..diyor tracy..

Bir de unutulmaması gereken her bebeğin dünyaya gelirken yanında getirdiği karakteri olduğunu belirtiyor Tracy..Bebekleri karakterlerine göre de sınıflandırıyor..Bu rutini oluştururken bunun da gözardı edilmemesi gerek..Eğer bebek gündüz uykularını iki saat değil de bir saat yapıyorsa,huzursuz ve uyusuz görünmüyorsa bunu böyle kabul etmek gerek diyor..(Yalnız bir satten az olursa uyku o zaman bunu değiştirmek gerek)Ya da gecede bir kere uyanıp emiyor ama geri uykuya kolayca dalıyorsa bunu da değiştirmeye çalışmak anlamsız..

Aslında kitabın anlatmaya çalıştığı temel şey bebeğinizin dilini anlamaya çalışmak..Onun gibi düşünmek.Ne zaman acıktığını,ne zaman uykusu geldiğini ne zaman fazla uyarıldığını bebeğiniz size sinyallerle anlatıyor..Bu sinyalleri yakalayıp bebeğin ihtiyaçlarını vakit kaybetmeden karşılayabilirseniz rutini uygulamak da kolaylaşıyor.

Mummy'ce:
Kitapta beslenme,davranış ve tuvalet eğitimi konusunda da güzel bilgiler var.Gerçek olaylardan yola çıkarak aklınıza takılan uygulama sorularına da yer verilmiş..Kadıncağızın yöntemi gerçekten akıllıca..Kitabı daha önce okuyabilseydim dedim ne yalan söyleyeyim.İlk üç ay uygulayabilirmiydim..Hayır.Çünkü bu rutini oturtmak için bebeğin aç olmadığına,aç ve sancısı olduğu için ağlamadığına yüzde yüz emin olmam gerekirdi ki bu da imkansız.Zaten ilk ay kilosu az çıktığı için ben tüm gün emzirmiştim sütüm gelsin diye..Hoş öyle olmasaydı da en azından ilk altı hafta zaten bebeğe, emzirmeye, uykusuzluğa alışmakla geçiyor.Böyle bir düzenden haberim olsaydı dahi bunu uygulamaya mecalim olmazdı.Ama üç aydan sonra uygulanabilir bir sistem gerçekten.

Bununla birlikte gene yüzde yüz inanıyorumki çocuk yetştirmekte tek doğru yok..Bunu uygulayanın bebeği mükemmel de uygulayamayanın sorunlu mu..Hayır tabi..Yaşam tarzınıza uyarsa uygulamaya başlamak gerek zaten..Yani zaten sabah erken kalkmak,hergününüzü belli bir rutinde yaşamak,akşam 7'den sonra evden çıkmamak gibi bir düzeniniz varsa uygulaması kolay..(Benim en çok takıldığım nokta burası mesela:) )

Bu satten sonra ben uygulayabilirmiyim bilmiyorum -zira hayatım boyunca hiç rutine sahip bir insan olamadım.İş hayatı dışında yani..Belki bu yüzden Ece'nin uykuları da bu kadar bozuk olabilir.-ama belki uygulamak isteyenlere rehber olur diye yazdım.(Boşa okumuş olmayayım yani:) Tabii ki kitabın tamamen okunması işi kolaylaştırır.Kitap bir derya bu yazı çakıltaşı..

P.S.:Tracy Hogg ve yöntemi ile ilgili değişik bilgiler öğrenmek istiyorsanız kitabı tercüme eden sevgili Yapıncak'ın Tracy Hogg yazılarını (Tabi ki bir ellerine bilgisine sağlık demeden geçemeyeceğim) ve Pratik Anne'nin Uyku ile ilgili yazılarını okumanızı tavsiye ederim.